Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010

Ομιλία στα πλαίσια της Αθλητικής Ημερίδας του Δημοκρατικού Κόμματος με θέμα "Βία και Αθλητική Παιδεία"

Κατ’ αρχήν θα ήθελα να συγχαρώ την Επιτροπή Αθλητισμού του Δημοκρατικού Κόμματος και ιδιαίτερα τον πρόεδρο της, συναγωνιστή Βάσο Σταύρου, για την σημερινή πρωτοβουλία. Η εκδήλωση αυτή, καταδεικνύει πως τα θέματα που απασχολούν τον αθλητισμού βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα του Δημοκρατικού Κόμματος.

Ο αθλητισμός είναι ένα πολυσύνθετο κοινωνικό φαινόμενο το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής δραστηριότητας του σύγχρονου ανθρώπου. Απευθύνεται και απασχολεί χιλιάδες ανθρώπους κάθε ηλικίας, φύλου και κοινωνικής ή επαγγελματικής τάξης, είτε ως αθλούμενους είτε ως φιλάθλους. Στις μέρες μας, οι αξίες και τα ιδεώδη του αθλητισμού, εφόσον αφεθεί να αναπτυχθεί σωστά, μπορούν να συμβάλουν στην πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου, και ιδιαίτερα των νέων.

Αν και το αθλητικό ιδεώδες είναι παγκόσμια αποδεκτό, δυστυχώς τις τελευταίες δεκαετίες, υποσκάπτεται με τον πλέον βάναυσο τρόπο από τα φαινόμενα φανατισμού και βίας στους αθλητικούς χώρους. Μάλιστα, το πρόβλημα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που ενίοτε θέτει σε κίνδυνο ακόμη και την ανθρώπινη ζωή. Εκατοντάδες νέοι άνθρωποι, στο όνομα δήθεν της «ομάδας», εμπλέκονται σε επεισόδια βίας που έχουν ως αποτέλεσμα ανυπολόγιστες υλικές ζημιές και σοβαρούς ανθρώπινους τραυματισμούς. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν τα επεισόδια που πραγματοποιήθηκαν μόλις το περασμένο σαββατοκύριακο κατά την διάρκεια και μετά την λήξη του ποδοσφαιρικού αγώνα ανάμεσα στον Απόλλωνα και στον ΑΠΟΕΛ. Η προβληματική αυτή συμπεριφορά πλήττει καταρχήν τον ίδιο τον αθλητισμό αφού καθημερινά ολοένα και περισσότεροι υγιώς σκεπτόμενοι άνθρωποι απομακρύνονται από τους αθλητικούς χώρους.

Ο φανατισμός και η βία αποτελούν τον καθρέφτη των κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία κάθε κράτος έχει την ευθύνη να αντιμετωπίσει. Πρόσφατα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θέλοντας να συνδράμει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των φαινομένων βίας, προήδρευσε ευρείας σύσκεψης στο Προεδρικό Μέγαρο όπου λήφθηκαν αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση με ορίζοντα εφαρμογής την έναρξη του ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος. Οι αποφάσεις, περιελάμβαναν κυρίως μέτρα καταστολής όπως η δημιουργία ομάδων επιτήρησης στις κερκίδες, η έκδοση κάρτας φιλάθλου από τα σωματεία, η έκδοση ηλεκτρονικών εισιτηρίων καθώς επίσης και η εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων ελέγχου και αναγνώρισης των φιλάθλων στις εισόδους των γηπέδων. Σίγουρα, τα μέτρα αυτά αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο τρεις μήνες μετά, οι πλείστες από τις αποφάσεις παραμένουν ανυλοποίητες.

Όπως κάθε άλλο πρόβλημα, έτσι και το πρόβλημα της βίας στα γήπεδα δεν μπορεί να εξαλειφθεί αποκλειστικά με μέτρα καταστολής. Η πρόληψη είναι αποτελεσματικότερη από την καταστολή και η πολιτεία έχει υποχρέωση να εφαρμόσει αυτό τον κανόνα. Ο φίλαθλος, πρέπει να έχει την απαραίτητη παιδεία έτσι ώστε να μην προβαίνει σε οποιουδήποτε είδους παραβατική συμπεριφορά. Σε αντίθετη περίπτωση, η βία απλά θα μεταφερθεί έξω από τα γήπεδα με ότι αυτό συνεπάγεται.

Εδώ είναι που χρειάζεται η αγωγή, δηλαδή η «αθλητική παιδεία». Ο όρος «Αθλητική Παιδεία» δεν περιορίζεται και δεν αφορά μόνο το χώρο του αθλητισμού. Έχει ευρύτερη εννοιολογική σημασία καθώς επεκτείνεται και αφορά την καλλιέργεια, την ανάδειξη και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα, οι Έλληνες χρησιμοποίησαν τη σωματική άσκηση όχι μόνο ως μέσο απόκτησης σωματικής ρώμης αλλά και αρετής. Ο αθλητισμός, αποτελούσε το μισό της όλης εκπαιδευτικής διαδικασίας και θεωρείτο μέσο αγωγής με πρότυπο τον ιδανικό πολίτη: γυμνασμένο στο σώμα και ολοκληρωμένο στο νου και στην ψυχή.

Μέσα από τον αθλητισμό καλλιεργούνται ηθικές αξίες και ανώτερα ιδανικά όπως το πνεύμα της αγωνιστικότητας, η ισχυρή θέληση, η υπομονή και επιμονή, ο σεβασμός και ο αυτοσεβασμός, η αυτοπεποίθηση, η άμιλλα και η αλληλεγγύη. Δίνεται επίσης η δυνατότητα στον άνθρωπο, να αγγίξει την ίδια την ουσία του αθλητισμού, δηλαδή το τίμιο παιχνίδι, την ευγενή άμιλλα και την αξία της συμμετοχής. Ταυτόχρονα, ο αθλητισμός, αποτρέπει τους νέους από την παθολογική νωχέλεια και αδράνεια, την νοσηρή παθητικότητα και ψυχολογική ηττοπάθεια, τον αθέμιτο ανταγωνισμό, τις παραβατικές και αντικοινωνικές συμπεριφορές και τις φθοροποιές τάσεις και επιλογές όπως τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και το τσιγάρο.

Οι αρχές και τα ιδεώδη του αθλητισμού πρέπει να γίνουν βίωμα και τρόπος ζωής για τους νέους, ώστε να τα μεταφέρουν τόσο στους αγωνιστικούς χώρους όσο και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Ωστόσο, το ιδεολογικό πλαίσιο του αθλητισμού για να μετουσιωθεί σε πράξη, χρειάζεται εκπαιδευτική παρέμβαση η οποία να είναι ευέλικτη, κριτική και παράλληλα εποικοδομητική. Σίγουρα, η επιτυχία μιας τέτοιας προσπάθειας προεικάζει αλλαγή νοοτροπίας και κατανόηση της ανάγκης για εισαγωγή της αθλητικής παιδείας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα καθώς τα μηνύματα του αθλητισμού συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ηθικού κι ολοκληρωμένου ανθρώπου. Το σχολείο έχει το ζωτικό έργο να παρέχει μια υγιή ισορροπία ανάμεσα στις φυσικές και πνευματικές δραστηριότητες του νέου ανθρώπου. Τα σχολεία πρέπει να ενθαρρύνονται να εκπαιδεύουν τους μαθητές στην αθλητική ηθική από μικρή ηλικία και πρέπει να παρέχεται υποστήριξη από τα αρμόδια όργανα στους εκπαιδευτικούς. Είναι μάλιστα ευκαιρία, τώρα που επιχειρείται η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, η αθλητική αγωγή και παιδεία να συμπεριληφθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Η αναγκαιότητα της εκπαιδευτικής παρέμβασης στον αθλητισμό προκύπτει και μέσα από τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς. Ο Κώδικας Αθλητικής Δεοντολογίας του Συμβουλίου της Ευρώπης που στοχεύει στο τίμιο παιγνίδι και απευθύνεται στα ιδρύματα και στους ενήλικες, που ασκούν μια άμεση ή έμμεση επιρροή στη συμμετοχή και την ασχολία των νέων ανθρώπων με τον αθλητισμό. Ο Κώδικας ενστερνίζεται τις έννοιες του δικαιώματος των παιδιών και των νέων ανθρώπων να συμμετέχουν και να απολαμβάνουν την ασχολία τους με τον αθλητισμό, και τις ευθύνες των ιδρυμάτων και των ενηλίκων να προωθούν την ιδέα του τίμιου παιγνιδιού και να εξασφαλίζουν ότι αυτά τα δικαιώματα γίνονται σεβαστά.

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Μανιφέστο για τους Νέους και τον Αθλητισμό, καθιστά σαφές πως το σπίτι και η οικογένεια είναι οι πρώτες μονάδες κοινωνικοποίησης και μπορούν να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καλλιέργεια αθλητικής παιδείας στα παιδιά τους μέσω της ενθάρρυνσης των παιδιών να αναπτύξουν ένα δραστήριο και υγιή τρόπο ζωής.

Συνοψίζοντας, είναι πλέον αντιληπτό σε όλους μας πως ο αθλητισμός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής του ανθρώπου. Ο αθλητισμός, με τις υπέρτατες αξίες που πρεσβεύει, μπορεί να αποτελέσει ένα από τα πιο ισχυρά και αποτελεσματικά όπλα στην προσπάθεια καταπολέμησης των φαινομένων βίας στα γήπεδα. Η εισαγωγή της αθλητικής παιδείας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα θα δημιουργήσει εκείνες τις προϋποθέσεις ώστε οι νέοι μας να διαμορφώσουν εκείνο τον χαρακτήρα που θα τους οδηγήσει σε μια ζωή γεμάτη αληθινές αξίες και οράματα και όχι σε φαινόμενα βίας, παραβατικότητας και αντικοινωνικών συμπεριφορών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου