Σε μια σύγχρονη κοινωνία η ισόρροπη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών σε όλα τα επίπεδα είναι απαραίτητη αν θέλουμε να μιλούμε για δημοκρατική κοινωνία. Μπορεί στη δεκαετία του ’80, οι μορφωμένες και επαγγελματικά επιτυχημένες γυναίκες στην Κύπρο να ήταν η εξαίρεση, σήμερα όμως είναι ο κανόνας. Η σημερινή κύπρια γυναίκα κατάφερε να σπάσει τα δεσμά και να ξεφύγει από τους τέσσερις τοίχους του σπιτιού, να κυνηγήσει τα όνειρα και τις φιλοδοξίες της διεκδικώντας επάξια θέση στον τομέα της απασχόλησης και στην κοινωνική ζωή.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικά βήματα προόδου όπως η υιοθέτηση νόμων που αφορούν την ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα σχετικά με το χώρο εργασίας. Ωστόσο παραμένουν πολλά που πρέπει να γίνουν προκειμένου να επιτευχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στον τομέα της απασχόλησης. Πρόσφατη έρευνα της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας κατέδειξε ότι παρόλο που η Κύπρος κατέχει ένα από τα πιο ψηλά ποσοστά στην Ευρώπη σε σχέση με την συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, εντούτοις η πρόοδος αυτή δεν συνοδεύτηκε και σε άλλους τομείς έτσι ώστε να επέλθει πραγματική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στον τομέα της απασχόλησης. Το φαινόμενο της γυάλινης οροφής, το χάσμα αμοιβών, η έλλειψη υποστηρικτικών μέτρων, η νοοτροπία και οι αντιλήψεις είναι ορισμένοι παράγοντες που λειτουργούν αρνητικά ως προς την επίτευξη αυτού του στόχου.
Χάσμα Αμοιβών: Σύμφωνα με στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας, σε όλη την Ευρώπη, οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσον όρο, 15% λιγότερα από τους άνδρες για την ίδια ή ίσης αξίας εργασία. Στην Κύπρο τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερο αφού αυτό το ποσοστό φθάνει στο 22%, ενώ ο ρυθμός μείωσης της ψαλίδας είναι πολύ αργός. Οι διαφορές στις αμοιβές των δύο φύλων επηρεάζουν καθοριστικά τις συνολικές αποδοχές της επαγγελματικής ζωής και ως εκ τούτου τις συντάξεις των γυναικών. Χαμηλότερες αποδοχές σημαίνουν χαμηλότερες συντάξεις και αυτό προκαλεί αυξημένο κίνδυνο φτώχειας για τις ηλικιωμένες γυναίκες. Το χάσμα στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων είναι συνέπεια των συνεχιζόμενων διακρίσεων και ανισοτήτων στην αγορά εργασίας οι οποίες, στην ουσία, επηρεάζουν κυρίως τις γυναίκες. Οι διαφορές των αμοιβών συνδέονται με πλήθος νομικών, κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων που υπερβαίνουν κατά πολύ το απλό θέμα της ίσης αμοιβής για ίση εργασία.
Γυάλινη Οροφή: Παρά τα θετικά βήματα των τελευταίων χρόνων, το φαινόμενο της γυάλινης οροφής εις βάρος της γυναίκας εξακολουθεί να υφίσταται γεγονός που δεν επιτρέπει στη γυναίκα να πάρει τη θέση που της αρμόζει στα κοινωνικά και επαγγελματικά δρώμενα του τόπου. Τα στοιχεία που δίνει η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία στον τομέα της ανέλιξης δείχνουν ξεκάθαρα ότι η γυάλινη οροφή εμποδίζει τις γυναίκες από το να φτάσουν στην ανώτατη βαθμίδα της ιεραρχίας γεγονός που καταδεικνύει ότι υπάρχουν βαθιά ριζωμένες συντηρητικές αντιλήψεις εις βάρος των γυναικών. Παράλληλα, εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να υφίσταται διαχωρισμός των επαγγελμάτων σε ανδρικά και γυναικεία. Έτσι, παρατηρείται η υποβάθμιση ορισμένων επαγγελμάτων που θεωρούνται καθαρά γυναικεία και ασκούνται μόνο από γυναίκες. Για παράδειγμα, οι γυναίκες συγκεντρώνονται κατά κύριο λόγο σε επαγγέλματα γραφείου, όπως γραμματείς, υπάλληλοι γραφείων καθώς και στις υπηρεσίες και τις πωλήσεις ενώ οι άνδρες κυριαρχούν στους χώρους της διοίκησης.
Έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κατέδειξε ότι η δικαιολογία που συνήθως προβάλλεται, είναι ότι οι γυναίκες εργαζόμενες είναι λιγότερο υπεύθυνες σε σχέση με τις οικονομικές και οικογενειακές τους υποχρεώσεις. Η αντίληψη αυτή, φαίνεται να ενισχύεται από τη συνεχή διαμάχη των γυναικών με τους άνδρες, σχετικά με το ποιος έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Τελικά, αν και πρόκειται για λανθασμένη αντίληψη, οδηγεί τους μάνατζερ να βλέπουν αρνητικά την αναρρίχηση των γυναικών στην ιεραρχία των επιχειρήσεων που εργάζονται, θεωρώντας, ότι είναι ακατάλληλες για την υψηλή βαθμίδα. Εδώ ταιριάζει απόλυτα παραφρασμένα η παροιμία "άνδρας κερνά, άνδρας πίνει". Ας ελπίσουμε, ότι η κατάσταση αυτή θα αλλάξει σύντομα, προς όφελος των ίδιων των επιχειρήσεων, που σε πολλές περιπτώσεις αφήνουν μοναδικά ταλέντα ανεκμετάλλευτα, με την πικρία της απογοήτευσης, που πολλές φορές τις οδηγεί και σε αλλαγή καριέρας.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ στη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην επιτροπή ισότητας στην τελευταία σύνοδο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τον ρόλο της γυναίκας στην παγκόσμια οικονομική κρίση. Χαρακτηριστικά, ο εισηγητής του θέματος αναφερόμενος στην κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, που ως ντόμινο παρέσυρε μαζί της στην άβυσσο της κρίσης όλες τις χώρες, τόνισε ότι η κατάσταση θα ήταν πολύ διαφορετική αν ο κολοσσός ονομαζόταν Lehman Sisters, θέλοντας αστειευόμενος να καταδείξει τον σημαντικό ρόλο που μπορεί η γυναίκα να διαδραματίσει τόσο στους χώρους λήψης αποφάσεων όσο και στο χώρο εργασίας λόγω της ιδιοσυγκρασίας της. Η θέση αυτή επιβεβαιώνεται από έρευνα ομάδας βρετανών ψυχολόγων η οποία δημοσιεύθηκε στους Times του Λονδίνου, ότι εάν υπήρχε ικανοποιητικός αριθμός γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των οικονομικών κολοσσών, που θα μπορούσε να επηρεάσει τις αποφάσεις τους, τότε το μέγεθος της κρίσης και κατ’ επέκταση οι συνέπειες της θα ήταν σε μικρότερη κλίμακα, γιατί η γυναίκα είναι λιγότερο φιλόδοξη και λιγότερο ριψοκίνδυνη. Προτεραιότητα για αυτήν είναι η ίδια κοινωνία όπου θα ζήσουν τα παιδιά της.
Στήριξη των εργαζόμενων μητέρων: Η επίτευξη του στόχου της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στο χώρο εργασίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από την στήριξη και τις διευκολύνσεις που προσφέρονται στις εργαζόμενες μητέρες που προσπαθούν να συνδυάσουν επιτυχώς επαγγελματική και οικογενειακή ζωή. Σύμφωνα με έκθεση Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα ανδρών και γυναικών, η δυσκολία εξισορρόπησης από τη γυναίκα της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, του διπλού δηλαδή ρόλου που αυτή έχει αναλάβει στη σύγχρονη κοινωνία ως μητέρα και εργαζόμενη, αποτελεί έναν από τους βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες για την βελτίωση της θέσης της στην αγορά εργασίας.
Με λύπη μου παρατηρώ τον τελευταίο καιρό σημαντικό αριθμό εργοδοτών να απολύουν εργαζόμενες γυναίκες μόλις πληροφορηθούν ότι αυτές περιμένουν παιδί. Ο αριθμός των καταγγελιών που καταχωρήθηκαν κατά το έτος 2009 στον Μηχανισμό για την Καταπολέμηση των Διακρίσεων στους χώρους εργασίας που δημιουργήθηκε στο Υπουργείο εργασίας, δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος και θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους. Υπήρξαν τουλάχιστον 35 καταγγελίες, σ’ ένα εξωδικαστικό θεσμό που εγκαθιδρύθηκε και λειτούργησε σχετικά πρόσφατα, σε εφαρμογή σχετικής εναρμονιστικής νομοθεσίας. Εφόσον υπήρξαν 35 καταγγελίες, είναι πολύ πιθανόν τα κρούσματα τα οποία δεν καταγράφηκαν να είναι πολύ περισσότερα είτε γιατί οι γυναίκες δεν γνώριζαν τα δικαιώματα τους, είτε από φόβο για την μελλοντική τους επαγγελματική αποκατάσταση.
Μέτρα για Αντιμετώπιση του προβλήματος: Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος χρειάζεται η κοινωνία να αντικρίσει ακόμη πιο προοδευτικά το θέμα της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στον χώρο εργασίας. Πέραν της αλλαγής στη νοοτροπίας, το κράτος οφείλει να προχωρήσει στη λήψη μέτρων για στήριξη της εργαζόμενης γυναίκας. Η βελτίωση ή δημιουργία υπηρεσιών φύλαξης των παιδιών των εργαζόμενων μητέρων, η κάλυψη των τροφείων, ο εκσυγχρονισμός του νόμου γονικής άδειας και άδειας μητρότητας αποτελούν μέτρα που πρέπει να ληφθούν.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά τον βαρυσήμαντο ρόλο της γυναίκας στον εργασιακό χώρο και να επαναλάβω ότι ως γυναίκες μπορούμε να διαδραματίσουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα της απασχόλησης. Είναι πεποίθησή μου ότι η σύγχρονη γυναίκα της Κύπρου μπορεί με τον καθημερινό αγώνα της να κερδίσει μια πιο δίκαιη κοινωνία, όχι μόνο για τον εαυτό της, αλλά για όλα τα μέλη της. Η ένταξή μας στην ΕΕ τα τελευταία έξι χρόνια μας δίνει νέες δυνατότητες να σκεφτούμε πιο ανοιχτά και να δουλέψουμε πιο συστηματικά πέρα από τη ψήφιση νομοθεσιών, που κατά τα άλλα είναι άψογες και απολύτως εναρμονισμένες με την ΕΕ. Και οπωσδήποτε, η διασφάλιση της ισότητας σε όλα τα επίπεδα εγγυάται την πλεύση της κοινωνίας μας, προς την ανάπτυξη και την πρόοδο. Η γυναίκα πρέπει να πρωταγωνιστεί στην κοινωνία, την οικογένεια, την πολιτική και η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί υποχρέωση αυτών που ασκούν εξουσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου